Leer beter fotograferen – Deel 1
Wil je eindelijk je fotocamera gaan begrijpen? Wil je kunnen inspelen op het beschikbare licht en de omstandigheden aan de waterkant? Kortom: wil je betere foto’s maken? Maak je dan klaar voor deze reeks artikelen van Ronald de Witte over de nummer 1 ‘hobby binnen de hobby’, namelijk: fotografie!
In dit eerste deel gaat Ronald in op de werking van de camera, het diafragma, de sluitertijd, ISO waarden en de Focus. Pak je camera erbij, lees dit artikel op je gemakje door en leer je camera begrijpen. Op naar betere foto’s!
Ronald heeft twee passies: karpervissen én fotografie!
Ronald aan het woord: Het lijkt wel of fotografie steeds belangrijker wordt binnen onze hobby. Ik krijg namelijk veel vragen over dit mega brede onderwerp. Flink wat vragen komen binnen via de Facebookchat, denk aan “hoe werkt mijn camera” tot “welke camera moet ik kiezen” en van “wat voor lens is het beste” tot “hoe zit het nou met de instellingen?” Ik zal in dit artikel een klein beetje uitleg geven over fotografie en de werking van een camera. Hiermee hoop ik dat ik een flink aantal ‘basisvragen’ kan beantwoorden.
Hoe werkt een camera eigenlijk?
Uitleggen hoe een camera werkt in ‘Jip en Janneke taal’ blijft lastig, maar ik ga het toch proberen. Een camera zou je een beetje kunnen vergelijken met onze eigen ogen. We nemen dingen waar wanneer er licht het oog binnen valt. Het licht komt door het doorzichtige hoornvlies en passeert vervolgens de opening in de iris; de pupil. Deze pupil zorgt er vervolgens voor dat de juiste hoeveelheid licht wordt doorgelaten. De pupil wordt nauwer in het licht en wijder wanneer het donker is. Het licht passeert dan de lens.
Alle fotografie begint met licht.
Deze structuur zorgt ervoor dat het beeld scherp op het netvlies wordt geprojecteerd. Het netvlies van de mens is opgebouwd uit miljoenen lichtgevoelige cellen. Deze vangen het licht op en zorgen ervoor dat het lichtbeeld wordt omgezet in elektrische energie. Dit elektrische signaal wordt vervolgens via de oogzenuw doorgestuurd naar de hersenen.
Bij de camera is dit iets anders opgebouwd maar de werking is bijna het zelfde. De volgorde die we voor fotografie kunnen aanhouden is: object – lens – diafragma – sluiter – sensor – image processor – jpg/RAW (foto).
Diafragma (het F-getal)
Het diafragma (F) is dus eigenlijk de pupil van de camera. Als er weinig licht is zal deze wijd open staan (het F getal is nu op zijn laagst) dus een grote pupil en als er veel licht is zal deze geknepen moeten worden ( het F getal hoger zetten) dus een kleine pupil. Enkel de diafragma doet meer dan onze pupil hij regelt namelijk ook de scherptediepte.
Hoe groter je diafragma hoe kleiner je scherpte diepte wordt en uiteraard werkt dit ook andersom. Hoe kleiner je diafragma hoe meer scherptediepte je zult hebben.
Hoe hoger het F-getal hoe scherper de achtergrond. Hieronder een voorbeeldje en het verschil tussen F2.8 en F8. Het verschilt ook natuurlijk wanner je telelenzen gaat gebruiken want bij deze lenzen word dit alleen maar verscherpt en zal de scherpte lijn veel smaller zijn.
Sluitertijd (aangegeven met X of X/XX )
Sluitertijd is ook belangrijk. Hoe meer licht (dus hoe kleiner het F-getal) hoe hoger de sluitertijd zal zijn. Als de sluitertijd te laag is zal de camera moeite hebben om bewegende beelden scherp te krijgen. Soms is dit juist mooi maar dan moet je vanaf een statief werken.
Voor foto’s als deze is een statief een must! Pic by Krisztian Birinyi.
Normaal gesproken reken ik altijd met de lengte van de lens, zodoende heb je meestal de minimale sluitertijd van de lens. Dit wil niet zeggen dat dit altijd de perfecte sluitertijd is, maar het is zeker een goed punt om vanuit te starten. Bijvoorbeeld, als ik met mijn 500 mm telelens fotografeer probeer ik dus de 1/500 sluitertijd te halen voor het mooiste beeld. En gebruik ik een 35 mm dan wil ik dus een minimale sluiter van 1/35 hebben om uit de hand te fotograferen.
Door een statief kan je lagere sluitertijden gebruiken als dat nodig is. Even wat technische gegevens, deze foto is geschoten met de volgende instellingen: 500 mm F6.3 1/40 ISO 1000.
Het liefst wil je de snelheid zo snel mogelijk hebben om beweging te vermijden, dit kan alleen als er voldoende licht aanwezig is. Is dit licht er niet dan zal je dus je diafragma open moeten gaan zetten en/of de ISO hoger moeten gaan zetten. Dit is iets wat ik verderop in dit stuk bespreek.
De stand/instelling op mijn Nikon camera die ik het meeste gebruik omtrent de sluitertijd is de A-stand (bij Canon camera’s is dit de AV stand).
Kortom, bepaal eerst hoe je je onderwerp op de foto wilt gaan zetten. Weinig of juist veel scherpte? Stel daar je diafragma (F) op in. Check vervolgens de sluitertijd en of het haalbaar is om vanuit de hand te fotograferen. Indien dit niet het geval is: gebruik een statief.
ISO, wat is het en waar is het goed voor?
Naast de sluitertijd en het diafragma is er nog één element (dat vaak vergeten wordt) op je digitale camera die de belichting beïnvloedt. Dit is de ISO waarde geeft aan hoe snel de sensor reageert op het licht dat door de lens op de sensor valt.
Een lage waarde (50 of 100) geeft aan dat het relatief lang duurt om een foto te maken. Een hogere ISO waarde (bijvoorbeeld 400, 800 of 1600) geeft aan dat het relatief kort duurt om een foto te maken! Echter, hoe lang het exact duurt hangt af van het diafragma en de hoeveelheid licht dat aanwezig is.
Een hogere ISO waarde kan ruis veroorzaken.
Elke stap omhoog is een stop en dat betekent: meer licht. Per stap verdubbeld de sluitersnelheid, maar tegelijkertijd verhoog je de korrelgrote, waardoor je meer ‘ruis’ krijgt in de foto. Let er dus op dat het altijd acceptabel blijft! Zeker de donkere delen van de foto zullen snel korrelig worden met een (te) hoge ISO.
Mijn stelregel is: gebruik een zo laag mogelijke ISO! De meeste camera’s willen op de automatische stand de ISO nogal hoog zetten. Dit doen ze om de sluitertijd te verhogen, maar dit komt niet ten goede van de foto. Tegenwoordig kunnen we best hoge ISO gebruiken zodat dit acceptabel blijft maar zelf ga ik nooit hoger als ISO 1250. Voor mij zal ISO 200 (in de meeste gevallen) de ideale ISO waarde zijn.
Focus
De meeste camera’s hebben twee focus standen, te weten: Manual Focus (MF) en de Auto Focus (AF). Manual focus gebruik ik zelf slechts heel af en toe. De Auto Focus heeft in het menu (Nikon) drie opties. Hieronder bespreek ik kort wanneer ik welke instelling gebruik.
AF-A = De camera detecteert zelf of er scherp gesteld moet worden op een bewegend of statisch onderwerp.
AF-S = Dit is de instelling die ik gebruik als ik statische onderwerpen fotografeer.
AF-C = Continue autofocus, deze instelling zet ik in bij bewegende onderwerpen (bijv. sport of juist in de natuur bij vliegende of bewegende dieren).
Hier gebruikte ik een groot diafragma en de AF-C stand om de neus en de ogen scherp te krijgen.
De AF-C gebruik ikzelf het meeste, maar dat komt omdat ik veelal met natuurfotografie in de weer ben. Eigenlijk gaat m’n camera vrijwel nooit van deze stand af. Voor stilstaande objecten speel ik vaak met mijn focuspunten maar daar wil ik het over hebben in mijn tweede deel! Hierin zal ik lenzen bespreken en de (bij vissers vaak geliefde) Manuel stand (M).
Misschien wel het meest gefotografeerde onderwerp: de set-up!
Mijn hoofd borrelt van de ideeën. Naast de genoemde onderwerpen zullen we zeker ook onder- en overbelichten gaan behandelen, net als het immens populaire bewerkingsprogramma Photoshop! Kortom: stay tuned voor meer fotografie en veel succes met deze mooie reis richting betere foto’s!
Zijn er vragen? Of eventuele onderwerpen die jullie graag uitgelegd willen hebben? Stuur met dan een PB via Facebook of zet je reactie in de comments onder dit artikel!
Klik ze!
