Massale karpersterfte op historisch Belgisch water

Droevig nieuws bereikte ons uit België, een massale sterfte op het natuurreservaat Leeuwenhof in Vinderhoute houdt de karperwereld bezig. Dit water werd bekend van karpers als ‘Jackie Brown’ en ‘Picasso’ uit de boeken van Alijn.

Inmiddels zijn er een kleine honderd karpers geteld en deze liggen te rotten (of nog te creperen) aan het wateroppervlak. Het verdrietige is dat Natuurpunt er tot op heden niets aan doet. En dat terwijl de lokale beheerder al een flink aantal dagen op de hoogte is. De vissers die het water een warm hart toedragen zijn dan ook verbijsterd dat er niet eerder dan gisteren (woensdag 1 juli) een zuurstofpomp is geplaatst. De exacte doodsoorzaak is nog niet bekend, er zijn monsters genomen die onderzocht zullen worden. De hoge watertemperaturen en de algengroei zullen in ieder geval niet bevorderlijk zijn geweest voor de gezondheid van de vissen.

Een droevig aanblik. Zëker als je bedenkt dat dit voorkomen had kunnen worden…

Op de Facebookpagina van Giovanni Vanhooren lazen we het volgende bericht van Gio gericht aan Natuurpunt, de organisatie die hier toch een pijnlijke steek heeft laten vallen:

" Deze sterfte had simpel voorkomen kunnen worden door direct de brandweer en bevoegde milieu instanties te laten ingrijpen, wat uiteindelijk gisteren pas gebeurd is onder de impuls van enkele attente bezoekers die deze nalatigheid niet meer onder ogen konden zien. Erg jammer, wetende dat deze dieren vaak ouder zijn dan u en ik. Niet enkel wat boven water leeft (lees: vliegt), heeft recht op leven en bescherming… "

VBK voorzitter Mark Hoedemakers was ook diep geschokt en schreef onderstaande, toch wel emotionele blog:

De aanblik van horror verandert dan wel van onderwerp of setting, horror hakt er altijd in. Of je moet frigide zijn. Wellicht helpt een gebrek aan gezond verstand ook, bij het negeren van wat intriest is. Of, in dit geval, een halsstarrig vasthouden aan geschriften en opinies uit de oudheid, toen karper nog als exoot werd beschouwd. Alleszins weet ik uit de lessen geschiedenis van vroeger, dat de Middeleeuwen iets verder in het verleden liggen dan de laatste 100 jaar. Graag een bijscholing voor zij die nog steeds aan natuurbeheer doen vanuit een smachtend verlangen naar hoe het vele duizenden jaren geleden was. Laat ons dan beginnen met een grondige studie van de term ‘evolutie’.

Alain Servaes met Jackie Brown, een legendarische karper.

Als het sluiten van de ogen, tijdens de doodstrijd van een populatie karpers op het water waar je de plak over zwaait, een basiscompetentie is van een natuurbeheerder, dan is er geen weg terug. Dan blijven termen als willekeur en egoïsme het eerste wat in me op komt. Met de atmosferische omstandigheden als toevallige bondgenoot de andere kant uitkijken, om te laten voltrekken wat je altijd stiekem al wenste. Laat dan Moeder Natuur voortaan ook consequent alleen heersen, alsjeblieft. Grijp dan nergens, niet, nooit meer in.

Ik had het laatst nog over Jackie Brown, toen ik met John van Eck het lijstje vissen overliep die een plekje verdienen in het jubileumboek ter gelegenheid van 25 jaar VBK. Prachtkarpers met een rijke geschiedenis, in het collectieve geheugen gegrift van vele vissers met reeds enkele decennia op de teller. Vissers die desalniettemin vaak minder lang de hengels hanteren dan dat Jackie Brown en veel van haar soortgenoten hun rondjes trokken op het Leeuwenhof. Wat waren ze mooi, wat waren ze gracieus. Alles wat ons nu nog rest zijn herinneringen om te koesteren.

“Waarom?” is de hamvraag. Als je ’t mij vraagt: omdat het maar vissen zijn, omdat ze maar karper zijn. Ongewenst. De onderkant, neen, de kelder van de piramide, met de Zonnekoning aan de top. Hij die regeert met pseudo-wetenschap uit oude, vergeelde boeken, hopeloos voorbijgestoken door de tijd. De roots van de ene soort zijn minderwaardig aan de roots van een andere, daar kijkt die willekeur weer om de hoek. De ene beheerder/beschermer is de andere niet, zo blijkt. Je zal de verkeerde maar treffen…

De oevers zijn bezaaid met aangespoelde kadavers.

Het ga je goed, Jackie Brown en alle anderen. We zullen jullie niet vergeten. We zullen DIT niet vergeten. De zomer van 2015 begon voor eeuwig in mineur.

Mark Hoedemakers