De karper kan het schudden (deel II)
De koffiedamp stijgt richting horizon en zwijgend kijken we naar de overburen Frank Warwick en Jason Cann die alweer driftig in de weer zijn om enkele lijnen uit te varen. Plots doorbreekt een keiharde fluiter op mijn linkerhengel de stilte.
In een reflex veer ik op, maar nog voordat ik de hengel kan vastpakken wordt het stil en valt de waker in het water. Een lijnbreuk onder de hengeltop. Godv$@##*&… Ik vloek een paar keer flink.. Enerzijds vanwege de verspeelde vis en anderzijds vanwege het welzijn van het beestje. Het haakaas lag namelijk op 170 meter afstand en een lijnbreuk onder de hengeltop betekent dus dat de vis met 170 meter lijn achter zich aan sleept. Een ondragelijk gevoel. Het enige lichtpuntje is dat we op bijna alle hengels een 100% visveilig systeem hebben gemonteerd waardoor (als het goed is) de vis na een lijnbreuk alleen met de onderlijn in de bek zwemt, zonder dat de hoofdlijn daar nog aan vast zit. Geruststellende woorden maar toch duik ik aan het einde van de avond de slaapzak in met een vervelend onderbuikgevoel.
Midden in de nacht en enkele aanbeten later sta ik weer te drillen vanuit de boot. Koen dirigeert me keurig tussen alle wiervelden door en rustig bonkt er aan de andere kant van de lijn een dikke beer. De dril voelt echter wat vaag aan. Het contact met de vis is direct maar toch voel ik iets schuren over de lijn. In eerste instantie denken we aan wier maar het blijkt een hoofdlijn te zijn! Aan de herkenbare gevlochten lijn zien we al snel dat het de lijn is van de hengel waar ik gisterochtend een lijnbreuk op had. Een sprankje hoop maakt zich van mij meester. Koen begint met het binnenhalen van de lijn terwijl ik verder dril. Steeds meer lijn komt in de boot te liggen tot er aan het einde van de lijn een bonk lood overblijft. Bijna 170 meter lijn en een bonk lood, verder niets! Lachend en tevreden kijken we elkaar aan. Het 100% visveilige systeem heeft perfect gefunctioneerd want de gebruikte kraal en Big Eye Swivel waar de onderlijn aan vast zat zijn verdwenen. Het enige waar de verspeelde vis nog mee rond zwemt is een onderlijn. Top! De dril van de andere vis gaat ondertussen door en na het scheppen van een kogelronde spiegel en met de wetenschap dat de andere vis gezond rondzwemt, vieren we midden in de nacht een feestje met een bescheiden Kronenbourgje.
Geschiedenis
Het systeem wat we die sessie gebruiken, en wat Koen al veel langer gebruikt, is een 100% visveilig ‘Inline loodsysteem’ wat er voor zorgt dat na een eventuele lijnbreuk alleen de onderlijn achterblijft in een karperbek. En niet (zoals nog steeds veel te veel gebeurd) uitgaat van loodverlies waarbij de vis met onderlijn en hoofdlijn blijft rondzwemmen. Voordat we daarover doorgaan wil ik eerst een klein stukje geschiedenis met jullie delen. Simpelweg omdat het aangeeft hoe er in het verleden een cultuur is ontstaan die niet geheel terecht is.
Toen ik een jaar of 15 geleden begon met karpervissen verslond ik alles waar ik maar informatie mee kon winnen. Ik keek films, zat dag en nacht bij andere karpervissers, en gretig als ik was verslond ik Dé Karperwereld totdat het blad uiteindelijk uit elkaar viel en niet meer leesbaar was. In die tijd werd ik ook gewezen op visveilige systemen en loodverlies wat vreselijk belangrijk was na een eventuele lijnbreuk, aldus ‘de kenners’. In die tijd slikte ik alles als zoete koek totdat ik de basisbeginselen begon te begrijpen. Vele logische redenaties sloeg ik op in mijn karperencyclopedie maar sommige dingen vond ik toch raar en bovendien niet altijd logisch. Loodverlies in relatie tot visveiligheid was 1 van de onderwerpen die ik in mijn grijze bovenkamer onmogelijk kon matchen. Want in die tijd had ik al in de gaten dat loodverlies alleen niet genoeg zou zijn. De lijn die na een lijnbreuk immers achterblijft zal uiteindelijk een veel groter moordwapen kunnen zijn omdat een vis zich daar aan kan ophangen in bomen, palen of andere obstakels. Toch slikte ik veel dingen als zoete koek en viste ik ook met loodclips die visveilig zouden zijn! Simpelweg omdat ‘de kenners’ het ook deden en ik op dat moment zelf geen andere oplossing kon bedenken. Het onderwerp verschoof daarbij voor mij naar de achtergrond en ik dacht meer aan oplossingen die me meer vis opleverden zoals zwaar Inline lood. Gevaarlijke situaties waarbij de kans op lijnbreuk groot was vermeed ik door te kiezen voor voerpatronen waarbij ik vissen uit de holdings lokte of door op trekroutes te gaan vissen. Zo was de kans op lijnbreuk immers nihil.
Jaren later toen ik Piet en Koen beter begon te leren kennen werd ik wederom geconfronteerd met onveilige systemen en met de vastgeroeste cultuur die er in de loop der jaren is ontstaan. Deze mannen hamerden er al jaren op en hadden zowaar enkele 100% visveilige systemen bedacht. Allereerst in de vorm van een Heli-Chod systeem en later in de vorm van een omgebouwd Inline loodsysteem. Dit laatste systeem is door Koen ook uitgebreid beschreven in Spiegel Magazine nummer 17. In dit artikel beschrijft Koen uitgebreid hoe het ‘nieuwe denken’ tot stand is gekomen en op welke manier hij een systeem heeft bedacht wat 100% visveilig is. Kort samengevat komt het er op neer dat de rig niet meer AAN de hoofdlijn, maar als een soort helikopterrig OP de hoofdlijn is bevestigd. Echter met het verschil dat de Big Eye Swivel tegen een inlinelood zit gedrukt waardoor er wel een directe inhaking kan plaatsvinden. Het gewicht van het lood wordt dus direct benut. De wartel zit namelijk vast met een kraal welke een binnendiameter van 5 mm heeft. Het visveilige idee is als volgt: Na een eventuele lijnbreuk zal eens vis gaan zwemmen en met z’n kop gaan schudden om van het lood af te komen. Door dit schudden zal de kraal los komen van het lood waardoor het lood vervolgens op de bodem zal komen te liggen. De wartel en kraal glijden vervolgens over de hoofdlijn en zullen op de plek waar de lijnbreuk heeft plaatsgevonden uiteindelijk vrij komen van de hoofdlijn. De vis zal dan alleen de onderlijn in de bek hebben terwijl het lood en de hoofdlijn achterblijven op de bodem.
Visveiligheid en effectiviteit
Het bovenstaande systeem is inmiddels zeer effectief gebleken. De mensen die het systeem gebruiken hebben er al veel vissen mee gevangen en ook ikzelf heb het een tijd gebruikt om achter de ins en outs te komen. Een aantal vissen vonden mijn schepnet en tijdens de enige lijnbreuk dit najaar werkte het systeem zoals reeds beschreven echt perfect. Toch was ik nog niet helemaal tevreden en dus bracht ik de knelpunten in kaart om er oplossingen voor de bedenken. En dan moet ik erbij zeggen dat deze knelpunten vooral gelden voor de extreem lastige wateren en waar het dus zoeken is naar hele kleine aanpassingen die het verschil maken. Na enige research vond ik dat de kraal te vast zat op het lood waardoor deze geen oplossing bood voor het kopschudprobleem en ten tweede merkte ik al vrij snel dat bij dit systeem het loodgewicht echt nodig is om de haak voldoende te zetten. Wanneer een vis namelijk na een aanbeet evenwijdig aan de hoofdlijn terugzwemt(zoals Klaas ook op het forum schrijft) zou de druk op de haakpunt te nihil zijn waardoor de vis doormiddel van het haakaas de haak er uit zou kunnen schudden. In dit geval dus wel een eerste prik van het lood om dit probleem deels te ondervangen. Om de haak tijdens de eerste prik zo diep mogelijk te laten penetreren wilde ik het loodgewicht ten volle benutten. Net zoals dit gebeurt met traditioneel Inline lood. Wat volgt is een gedetailleerde beschrijving van het systeem en de door mij gebruikte materialen.
Stap voor stap
Ik begin ook hier met een Leadcore leader van rond 90 centimeter waarbij ik beide uiteinden voorzie van een lus. Eentje voor de bevestiging van een normale wartel, de ander voor de bevestiging van de hoofdlijn. Na het maken van beide lussen en het op 1 kant bevestigen van de wartel monteer ik een Heli-Chod rubber op de leader. Deze schuif ik naar de wartel. Vervolgens monteer ik een Inline lood van 140 gram (waarvan de harde insert vooraf is verwijderd) op de leader. Let op: het lood gaat er achterste voren op! Zie foto. De wartel trek ik vervolgens in de onderkant(normaal dus de bovenkant) van het lood. Dit is even passen en meten en gaat gepaard met nogal wat kracht. Maar als de wartel eenmaal vast zit dan zit het geheel ook echt muurvast. Dit is overigens wel sterk afhankelijk van het type lood. Ik gebruik hiervoor Atomiclood. Bij loodsoorten van andere merken kan het zo zijn dat het gat dusdanig groot is dat de wartel dus niet vast komt te zitten. Altijd even testen dus! Een groot deel van het Heli-Chod rubber zit nu in het lood, maar het achterste conische deel steekt er nog uit. Hierna schuif ik de wartel ( Big Eye Swivel) van de onderlijn over de leader tot aan het lood. Ter afsluiting komt er een Heli-Chod kraal met een binnendiameter van 5 mm overheen. Deze klemt op het Heli-Chod rubber waardoor de wartel vastgeklemd wordt. Het valt overigens niet mee om het systeem na aanleiding van deze tekst te begrijpen dus ik hoop dat de foto’s het verduidelijken.
Voordat ik de werking van het systeem (en dan met name de voor- en nadelen) zal geen beschrijven staan hieronder enkele aandachtspunten die belangrijk zijn om het systeem na een eventuele lijnbreuk zijn werk te laten doen.
Het is absoluut noodzakelijk om een Big Eye Swivel te gebruiken. Deze hebben namelijk een extra groot oog waardoor de wartel na een eventuele lijnbreuk altijd over de hoofdlijn, en zelfs over eventuele voorslagknopen kan schuiven. Ook de kraal moet een grote binnendiameter hebben. Standaard kralen zijn dus geen optie omdat de binnendiameter daarvan meestal maar 2 a 3 millimeter is. Deze zullen na een lijnbreuk niet over een voorslagknoop gaan. Een Heli-Chod kraal met een binnendiameter van 5 mm geniet mijn voorkeur. Het voordeel hiervan is dat deze perfect klemmen op een Heli-Chod rubber.
De werking van het systeem en de voordelen
Wat zijn nu de voordelen van dit aangepaste systeem ten opzichte van het bestaande systeem. Allereerst ga ik er bij deze versie van het 100% visveilige shockersysteem van uit dat een eerste prik (in tegenstelling tot het vorige systeem) wel noodzakelijk is om eerder genoemde redenen. Daarom heb ik het lood omgedraaid. Na de aasopname zal de haak dan prikken op het volle gewicht van het lood. Dus dezelfde werking als normaal Inline lood waar ook het volle gewicht van het lood wordt benut. Althans, wanneer je de juiste modellen kiest! Al tijdens de aasopname prikt de vis zich op het volle gewicht van het lood en door het conische rubber en de bevestiging van de kraal op het hellende deel zal de kraal vervolgens heel makkelijk en soepel los komen van het lood waardoor het shockersysteem in werking treed. De karper zal gaan schudden met z’n kop waarna de Heli-Chod kraal en Big Eye Swivel met daaraan de onderlijn zullen los komen terwijl het lood blijft liggen. Wederom kan een karper dan op geen enkele manier het lood benutten om de haak er uit te schudden. Het is daarbij belangrijk om te vermelden dat de bevestiging van de kraal op het hellende deel een nauwkeurig werkje is. Als de kraal te ver naar achter wordt geschoven zal deze niet snel genoeg los komen. Zit de kraal te ver op het hellende deel dan komt ze te snel los. Een kwestie van oefenen dus, en ook een kwestie van ervaring en een beetje gevoel.
Zo op het eerste oog lijken deze kleine aanpassing niet zo bijzonder en in feite zijn ze dat ook niet. Maar wanneer je alle onderwaterfilms bekijkt en nagaat hoeveel vissen er worden gemist door het kopschudden, dan kan dit systeem toch weer voor enkele extra karpers zorgen. Ik weet het, gepriegel en op veel wateren gerommel in de marge, maar op extreme circuitwateren net die 2 a 3 bonusvissen op jaarbasis.
Systemen komen en gaan. Zo is het ooit begonnen en zo zal het ook altijd wel blijven. De laatste ontwikkelingen zijn echter dusdanig positief dat we met het oog op visveiligheid in ieder geval een flinke inhaalslag hebben gemaakt. Inmiddels zijn er 100% visveilige systemen die daarnaast ook nog eens zeer effectief zijn. Het blijft echter de kunst van een visser om het juiste systeem op het juiste moment in te zetten. Mijn doel met dit artikel is om de scepsis die omtrent visveiligheid in relatie tot efficiëntie is ontstaan, een beetje weg te nemen. In situaties waarbij visveiligheid extreem belangrijk is zoals het vissen tegen takken en bruggen zal ik dit systeem met vol vertrouwen inzetten.
Het is echter niet zo dat ik in alle situaties met dit systeem aan de slag zal gaan. Dat beken ik in alle eerlijkheid. Want wanneer ik op open water vis en de kans op lijnbreuk nihil is zal ik toch opteren voor het in deel 1 beschreven schockersysteem. Het is echter wederom een extra ’tool’ die ingezet kan worden in situaties waarbij het nodig is.
Andere prioriteiten!
Ter afsluiting nog even een andere belangrijke nuance. Visveilige systemen hebben de laatste jaren terecht heel veel aandacht gekregen. In ieder blad is er wel informatie over deze systemen te krijgen, en ook via internet is er inmiddels veel over gezegd. Toch wordt er in mijn ogen wel eens te gemakkelijk voorbij gegaan aan enkele andere zaken die voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor kapotte bekken. In mijn lezingen heb ik daarom ook veel aandacht besteed aan de lengte van onderlijnen en de positionering van de inhaking van een haak in relatie tot bekschade. Want daar wordt wel eens iets te makkelijk overheen gestapt. Want zodra een haak op een verkeerde plek inhaakt(te diep of in een zachte mondhoek) kan een visveilig systeem hier niets aan veranderen. Die doen pas hun werk na een lijnbreuk en niet tijdens de dril. Terwijl juist tijdens de dril de meeste schade in karperbekken wordt veroorzaakt. Manieren om dit probleem op te lossen zijn simpel, goedkoop en bovendien zeer makkelijk toepasbaar. Bijvoorbeeld door het beter gebruiken van een Line Aligner of het korter maken van een onderlijn. Zelf zal ik wat betreft visveiligheid de komende tijd vooral de nadruk gaan leggen op dit soort zaken. Want als we die problemen doormiddel van voorlichting en goede producten de kop in kunnen drukken denk ik dat we met z’n allen nog lang mogen genieten van een mooie hobby.
Een goed seizoen toegewenst en tot een volgende winter,
Martin Post
