Koi – Geslachtsherkenning – John de Leur
Als er een koi wordt aangeschaft zijn er een aantal factoren die de revue passeren eer er een beslissing wordt genomen , een van deze factoren is de keuze voor mannelijke koi of vrouwelijke koi. Natuurlijk zijn er ook hobbyisten die hier geen bewuste voorkeur voor hebben, en gewoon een koi kiezen die ze mooi vinden.
We zien genoeg hobbyisten die uitsluitend vrouwelijke koi willen, vaak zijn dit de wat verder in de hobby gegroeide hobbyisten, we zien eigenlijk weinig tot geen hobbyisten die bewust een mannelijke koi kiest, iets waar we ons best wel eens over verbazen. Gemiddeld gezien is een mannelijke koi velen goedkoper dan een vrouwelijke koi , wel dient te worden gezegd dat het lastig is om vanuit Japan een meerjarige mannelijke koi te bekomen, simpelweg omdat de kweker niet veel mannelijke koi aanhoud. Als een kweker dit al doet dan zijn dit vaak zeer goede mannelijke koi en worden ze vaak tezamen met de mannelijke Oyakoi in een aparte mudpond of binnenbak gehouden. Dat een kweker graag de beiden seksen scheidt heeft hoofdzakelijk van doen met het paringsgedrag en de daarbij behorende afzet. Verslechterende waterkwaliteit en eventuele beschadigingen kunnen hier het gevolg van zijn. Daarnaast zit hij natuurlijk niet te wachten op nieuw broedsel in zijn reeds meerdere malen uitgeselecteerde mudpond.
Waar een kweker dus een bewuste keuze maakt, gaan wij als hobbyisten hier makkelijker mee om. Mannelijke en vrouwelijk koi worden door ons vaak samen gehouden en we nemen de genoemde punten voor lief. Ook zijn er ook hobbyisten die er bewust voor kiezen het water te manipuleren (malagiet groen) om afzet te voorkomen, iets waar we dan best vraagtekens achter kunnen zetten.
In ons mooie dierenrijk zijn er vaak grote verschillen tussen mannetjes en vrouwtjes waarneembaar is het niet om een vrouwtje te imponeren dan is het wel om een mannetje te desillusioneren.
Ook bij koi zijn er verschillen waarneembaar, en deze (toekomstige) verschillen zijn vaak bepalend voor de keuze bij aanschaf. Laten we eens een aantal van deze verschillen de revue passeren:
Lengte
Over het algemeen worden de vrouwtjes uit eenzelfde kweek uiteindelijk groter dan de mannetjes , indien beide in dezelfde omstandigheden worden gehouden. Dit laatste is van essentieel belang omdat er veel externe factoren zijn die van invloed kunnen zijn op de uiteindelijk groei. Natuurlijk zijn er ook mannetjes te vinden die door hun perfecte bouw in lengte kunnen opboksen tegen menig vrouwtje, maar deze zijn echt in de minderheid.
Bouw
De bouw van een vrouwtje wordt op latere leeftijd van naturen zwaarder, dit is niet alleen tijdens de eierproductie maar ook in de periode daarna. De mannetjes blijven over het algemeen vrij rank van bouw.
Ontwikkeling
Beiden kunnen over een goede huidkwaliteit beschikken, al komt bijvoorbeeld de daadwerkelijk glans bij een vrouwtje vaak iets later in de ontwikkeling. Het ontwikkelingstraject van huid en pigment duurt bij een vrouwtje in het algemeen langer dan bij een mannetje. Mannetjes zullen daarom ook als ze jong zijn eerder in het oog springen. De kleuren zijn vaak dieper van kleur. Een vrouwtje piekt in ontwikkeling dus later dan een mannetje.
Strikt genomen heeft een vrouwtje dus vaak de voorkeur, zeker in Japan waar menig Judge bewijs van spreken voorbij loopt aan het vat waar mannetjes inzitten. Dit is niet zo gek want zeker op latere leeftijd is een goed vrouwtje veel imposanter en statiger dan een goed mannetje.Het gedrag van een vrouwtje is in de vijver vaak ook veel rustiger dan een dat van een mannetje. Let alleen maar eens op het eetgedrag van beiden, zeker als beide seksen voorkomen in een vijver.
Toch gaat men soms bij de keuze van een koi wel iets kort door de bocht door de sekse van een koi op de eerste plaats te zetten, tenzij men doelbewust alleen mannetjes of vrouwtjes wil. De koi zelf en de bijbehorende leefomgeving thuis zouden eigenlijk deel uit moeten maken van de beslissing om een koi te kopen.
We bedoelen hier onder andere mee dat in beginsel een vrouwelijk koi wel de betere body kan krijgen dan een mannelijke koi, maar dat vrouwelijk niet direct betekent dat dit ook daadwerkelijk zo is of wordt. Sterker nog menig vrouwelijke koi heeft vaak een mindere bouw, terwijl dit probleem bij een mannelijke koi minder speelt. Deze is dan misschien wel ranker maar de bouw is wel vloeiend in lijn. Een korte bouw of een ingevallen bouw valt bij een vrouwelijk koi veel sneller op, daarnaast wordt de bouw er niet beter op als er ongelijke eierproductie aan een der zijde plaats vind.
Zie het verschil in kleurintentieteit van het hi tussen male en female.
Als er wordt gekozen voor een vrouwelijk koi omdat deze groter wordt dan een mannelijk koi moet men zich eigenlijk ook afvragen, kan ik die potentiele groei wel bewerkstelligen in mijn vijver.
Zijn alle condities aanwezig om de meerwaarde die betaald moet worden voor een vrouwelijke koi ook daadwerkelijk te bewerkstelligen. Zo niet dan zou een bewuste overweging voor een mannelijke koi misschien geen verkeerde optie zijn. Men haalt dan misschien niet die 80+ koi in huis maar wel een koi die meer zekerheid bied. Met een vrouwelijke koi is het altijd afwachten, iets wat zeker zijn charme heeft maar waar veel geduld bij gebaat is.
Maar als dan alles na een aantal jaar op zijn plaats valt, kunnen we genieten van de uiteindelijke pracht van een vrouwelijk koi en kunnen we tevens terecht trots zijn op ons zelf omdat het geen sinecure is om dit goed voor elkaar te krijgen.
John de leur
www.chikarakoi.nl
