KWO Rotary – Springende, rollende en bellen blazende karper
Wat is het mysterie achter springende, rollende en bellen blazende karpers? In deze KWO Rotary gaan Niko Vervaet, Ernesto Kamminga en Roelof Schut diep op de materie in en geven ze hun visie!
De KWO Rotary is een maandelijks item waarin 12 ervaren vissers als Niko Vervaet, Gio Vanhooren, Robert de Wilt, Wijtze Tjoeker, Roelof Schut, Roderick Langeveld, Martin Post, Ernesto Kamminga, Sjef van den Hoven, Kevin Diederen, Lex Cuyten en Rolf Bouman hun visie geven op een breed scala aan interessante onderwerpen.
Iedere maand kiest 1 van de rotaristen een onderwerp waar hijzelf én twee medevissers hun visie op geven. Het leuke is dat zij NIET van elkaar weten wie er mee schrijft. Dus ook de rotaristen lezen pas ná publicatie de visies van hun mede auteurs! Dat maakt deze rotary uniek en super leerzaam!
De 3 bijdragen zijn allemaal kort en bondig (zo’n 500 woorden) en nodigen hopelijk uit tot een interessante discussie die ons allemaal verder zal brengen in onze visserij!
Rotary Master April – Niko Vervaet
Onderwerp: Springende, rollende en bellen blazende karper!
Springende, rollende en bellen blazende karpers, ik vind het een boeiend fenomeen waarbij karpers hun aanwezigheid verraden. Soms spannend als ze dichtbij de stek te zien zijn, soms frustrerend als je ze op verre afstand moet aanschouwen. Maar is elke karper die zich laat zien überhaupt vangbaar en waarom springen ze eigenlijk?
Springende karper
Deze vissen zie je hoog uit het water komen. Vissen die geheel uit het water komen en ook meerdere malen na elkaar. Een mooi schouwspel dat wel, maar veelal zijn deze actieve karpers moeilijk vangbaar.
Maar wat is de oorzaak dat ze dit doen? Wel, ik vermoed parasieten. De vissen liggen in de winter stil en daar maken die dus handig gebruik van. Karpers proberen dus van deze kriebelbeestjes af te komen. Karperluis is hier een mooi voorbeeld van. Springen of over de bodem schuren is dus hun enige optie om er van af te komen want krabben zoals een hond kunnen ze niet. Zijn ze vangbaar op dat moment? Dat kan, maar in mijn ogen is het moeilijk!
Rollende karper of karper die met hun kop boven komen
Rollende vissen aan de oppervlakte duiden niet direct op nerveuze karper. Maar eerder karper die rondhangt in groep. Dit gedrag wordt ook wel ‘head and shouldering’ genoemd en mijn ervaring zegt me dat dit de beste tekenen zijn om te vangen! Verschillende malen heeft me dit een goeie sessie opgeleverd. Het lijkt erop dat karpers zo communiceren van ‘komaan guys, hier ligt iets te bikkelen”. Eens ze op de stek neerstrijken kan het soms hard gaan en meerdere vissen zien de binnenkant van het net. Het punt is, zie je dit, dan is het meestal vangen geblazen!
De nachtelijke uurtjes… rollen de karpers op je stek? Dan heb je vaak een goede nacht!
Maar toch kan dit een andere betekenis hebben. Soms zie je dat karper uit het water komt enkel en alleen met de kop en zich weer langzaam laat zakken. Dit kan duiden op kieuwwormen en dit is iets vervelend voor hen. Het kan hen aantasten waardoor ze het moeilijker krijgen om te ademen. Doordat ze met hun kop boven komen en weer onder duiken, nemen ze lucht binnen en laten dit dan door hun kieuwen terug naar buiten ontsnappen. Dit is hun manier om van die parasiet af te geraken. Zie je dit, dan moet je er maar eens het lange bellenspoor erop na zien. Die bellen helpen dus die parasiet uit hun kieuwen te krijgen.
Bellenblazende karper
Een der mooiste taferelen zijn bellenplakkaten. Welke vissoort het is, dat is een andere vraag. Maar is er brasem en zeelt op de stek, dan is karper nooit ver weg. Die bellen herkennen is ook niet zo heel moeilijk. Dikwijls zie je ze compact opeen en op verschillende plaatsen. Het probleem kan wel zijn dat ze volop natuurlijk voedsel aan het zoeken zijn en dan zijn ze moeilijk vangbaar.
Maar wát als je strepen ziet van belletjes aan de oppervlakte en je zag geen springende karper? Denk dan maar eens terug aan het eerste stuk dat ik geschreven heb over parasieten in de slijmlaag… Veelal duidt dit er ook op dat ze aan het schuren zijn over de bodem om parasieten kwijt te raken. Het is gewoon gas dat ontsnapt uit de bodem en die je ziet aan de oppervlakte.
Niko met één van zijn mooie vangsten!
Ziezo, hopelijk heb ik jullie wat wegwijs gemaakt in aanwezigheid van karper en hoe het te interpreteren. ‘Springende, rollende en bellen blazende karper’
Niko Vervaet
Bijdrage Ernesto Kamminga
Ik wil graag even een scheiding maken tussen een karper die boven water uitkomt en een laten we zeggen karper die in de bodem aan het wroeten is en op deze manier voor een bellen plakkaat zorgt in het wateroppervlak. Eerlijk gezegd vind ik een springende of rollen karper een ware streling voor de karperziel. Ik geniet daar altijd intense van, zeker als een vis zich ook nog eens boven mijn aasaanbieding laat zien dan sta ik helemaal op scherp. Echter een karper die het wateroppervlak doorbreekt is niet altijd een vangbare karper, wel een actieve karper. Maar wat kan je er dan als karpervisser mee, zul je zeggen?
Van observeren kun je heel veel leren!
Het ene water is zeer zeker het andere niet en hoewel er wateren zijn waar de vissen zich het hele jaar door veelvuldig laten zien, ben ik van menig dat dit fenomeen in het voorjaar het sterkst is. Dit heeft meerdere reden, niet alleen denk ik dat een dier ook een soort van laten we zeggen ‘plezier’ kan hebben, door na een lange winterpauze al spelenderwijs door het oppervlak heen te breken. Iets wat je trouwens bij koeien ook ziet gebeuren als ze na een lange passieve winterperiode op stal, tijdens het voorjaar worden losgelaten in de wei. Je ziet de dieren dan als een dolle springen en gek doen.
Ook denk ik dat er een zekere vorm van communicatie achter zit, dit omdat ik te veel situaties en voorbeelden kan opnoemen waarbij er duidelijk een actie is reactie van een springende vis is waar te nemen. Ook lijkt het me niet heel onwaarschijnlijk dat de vissen zich willen ontdoen van parasieten die ze tijdens hun inactieve periode in de wintermaanden hebben opgelopen. Dat hier zeker een vorm van waarheid in zit getuigd wel van het feit, dat dit bovenmatig springgedrag vooral op de wateren gebeurt, waar de vissen veel parasieten op hun lichaam hebben zitten.
Een vis die ik wist te onderscheppen tijdens het “dolfijnen”.
Naast dat ik een groot verschil heb in hoe een vis zich laat zien in het oppervlak en de actie die daar uit voortvloeit, kan het mij ook een aanwijzing geven over het trekgedrag en de tijdstippen waarop en waar de vissen actief zijn.
Als de vissen recht, lees haak ten opzichte van het wateroppervlak uit komen. Zie je vaak dat dezelfde vis dit gedrag meerdere keren achter elkaar herhaalt. Als het op een ondiepe stek gebeurt is deze vis zeker vangbaar, echter in de meeste gevallen is dit een vis die in de hogere waterlagen zal blijven hangen.
Karpers die in het oppervlak trekken van de ene naar de andere stek zijn moeilijk vangbaar.
Een ander springgedrag is het zogenaamde “dolfijnen”. Dit gedrag, waarbij de vissen als een dolfijn bovenkomen is een springgedrag, waarbij de vissen van de ene naar de andere stek toe zwemmen. De vissen verplaatsen zich dan vrij snel en zijn moeilijk vangbaar. Wel geven ze een indicatie waar ze eventueel heen trekken.
Dan heb je nog head and shouldering. Als een vis op deze manier boven komt en er vervolgens een aantal luchtbellen boven komen als gevolg dat de vis naar de bodem duikt, (dit om het drukverschil te compenseren) dan kun je er zeker van zijn dat je met een goed vangbare vis te maken hebt.
Veel meer hierover zal te lezen zijn in mijn opstapel staande boek “Sprekende Hengels”.
Ernesto Kamminga
Bijdrage Roelof Schut
Karpers die bellen blazen, zijn zonder uitzondering karpers die azen. Eigenlijk blazen deze azende karpers zelf geen bellen. Door met hun bek in de bodem te wroeten, komt methaangas vrij dat is ontstaan als gevolg van rotting van organisch materiaal (plantenresten, bladeren, etc.). Des te meer gas er vrijkomt, des te dieper/fanatieker aast de karper. Karpers die veel bellen ‘blazen’ – alsof er een fles afwasmiddel is leeggespoten – zijn voor mij altijd het moeilijkste vangbaar geweest.
Als de karpers niet sprongen, ving ik ze wel.
Ze azen vaak diep in de bodem en zijn dan op zoek naar tubifex en ander dierlijk bodemleven. Op dat moment hebben de breedruggen nauwelijks oog voor ons haakaas (preoccupatie). Een klein mestpiertje lijkt nog de meeste kans te maken. Karpers die subtiel over de bodem stofzuigeren en daarbij af en toe – links en rechts van de kop – gas uit de bodem laten ontsnappen, zijn veel eenvoudiger te vangen en lijken op nagenoeg elk klein (!) aas te reageren dat je voor hun bek legt.
Bij draaiende en rollende karpers en ‘head & shouldering’, opteer ik voor de kleuren wit en geel.
Springende karpers zijn erg leuk om waar te nemen en geven een indicatie van de zone waarin de karpers zich bevinden. Ze staan echter niet garant voor een aanbeet. Naarmate de vissen vaker springen, wordt de kans op een aanbeet meestal nog kleiner. Met springen bedoel ik ook echt springen, waarbij de karper volledig uit het water komt. Daarbij ‘klapperen’ ze vaak en dat is heel duidelijk te horen. Mijn meest bizarre voorbeeld van springende, maar niet azende karpers, stamt uit 1992. Destijds beviste ik een water van acht hectare en ik wist precies wat de trekroutes waren. Op sommige stekken kon ik de aanbeten zelfs voorspellen tot op enkele minuten nauwkeurig. In een uur tijd sprong er meer dan twintig keer een karper op mijn stek c.q. in mijn sector. Ik stond al naast mijn hengels, maar de beetmelders zwegen in alle toonaarden. Ik zeg niet dat je geen beet krijgt bij springende vissen, maar de kans dat je snel de vis vangt die springt, acht ik klein. Compact en zwaar voeren kan dit fenomeen versterken, maar dat is een andere discussie.
Deze rollende vis hing binnen vijf seconden aan mijn haak.
Rollende, draaiende en half uit het water komende (‘head and shouldering’) karpers staan bijna altijd garant voor een aanbeet. Dit gedrag heeft meestal te maken met de aanwezigheid van voedsel en geeft mij enorm veel vertrouwen tijdens het vissen. Draaiende en rollende karpers lijken extra goed te reageren op visueel opvallende aassoorten. Vanaf het wateroppervlak laten de karpers zich als het ware afdalen in een soort van zweefvlucht naar de voerstek. Als de vissen in deze ‘state of mind’ zijn, azen ze graag op zicht en pakken ze bijna alles op wat ze zien.
Springen of rollen? Een groot verschil!
Als je een springende of rollende karper ziet, schroom dan niet en werp er gelijk een hengel op met opvallend haakaas. Het zal niet de eerste keer zijn dat je binnen no time een aanbeet krijgt. Ik heb zelfs meegemaakt dat ik binnen vijf seconden mijn lijn al zag straklopen! Witte boilies en gele pop-ups – of een combinatie hiervan – hebben mijn voorkeur.
Roelof Schut
